Evlerde Sakın Granit Kullanmayın (Granit Ne İşe Yarar, Granitin Faydası, Zararları, Özellikleri)
Evlerde Sakın Granit Kullanmayın. Çünkü granit evlerde veya kapalı ortamlarda kullanılmaması gereken bir taştır. Üstelik sigaradan sonra insanların Akciğer Kanserine yakalanmasını neden olarak öldüren bir taştır. Granit yavaş yavaş birçok ülkede kullanımı yasaklanmaya başlayan bir taştır. Ayrıca birçok insanında şifa bulduğu bir oluşuma katkı sağlayan taştır. Şimdi gelin bu tehlikeli aynı zamanda yararlı ilginç taşı daha yakından tanıyalım.
Kristal yapılı, renkli türlerde oluşabilen magmatik bir kayaçtır. Magmatik taşların özelliklerini ve nasıl oluştuğunu daha önceki bölümlerde zaten anlatmıştık. (Okumak için TIKLAYINIZ…) Granit günümüzde dahi yapı malzemesi, dekorasyon, endüstriyel malzeme olarak kullanılmaktadır.
Granit Hangi Renk Olur?
Granit’ in rengini belirleyen şey graniti oluşturan ve granitin içinde bulunan minarelere göre değişkenlik gösterir. Granit taşlar; Quartz diğer adıyla Kuvars, feldispat ve mika minerallerinden oluşur. Granitler; oluşum mineralojisine bağlı olarak beyaz, pembe veya gri renkte olabilmektedir. Ayrıca içindeki feldispatların ve diğer minerallerin cins, miktarına göre turuncu renklerde de görülebilmektedir.
Granit hacim olarak %20 ile %60 kuvars arasında ve alkali feldispattan oluşan toplam feldispatın en az %35’i olan magmatik bir kayaç tipi olduğundan bu karma minarelerin bulunma oranı granitin oluşum rengini belirler. Buradan da anlaşılacağı üzere Granit kelimesi aslında tüm bu karma oluşumların bütününü temsil eden bir deyimdir.
Granit Ne Demektir?
Granit nedir? Merak edilmekle birlikte aslında graniti oluşturan minarelerin bütününe verilen isimdir. Granit kelimesi, kristalimsi bir görünüme sahip olan kayanın genel olarak taneli yapısında bulunan Latince anlamıyla granumdan gelmektedir.
Herhangi bir granit taşını elinize aldığınızda içindeki tanecikler çoğunlukla gözle görülebilir büyüklüktedir. Granit taş özünde feldispatın esas mineralleri olan ortoklas cinsi ile az miktarda plajioklas ve kuvars bir yapıya sahiptir. Ayrıca granit taş içerisinde mika, hornblend, piroksen ve ikinci gruba giren turmalin, apatit, zirkon, grena, manyetit gibi mineraller de bulunabilmektedir.
Tüm bunlardan da anlaşılacağı üzere bu minarelerin birlikte oluşturduğu yapıya genellikle “granit” terimi ile açıklanır. Yani granit taş bir tek yapıdan ve özden oluşan bir taş olmayıp farklı minarelerin birleşimi sonucu ortaya çıkan magmatik bir taştır.
En Pahalı Granit
Granit genel olarak mermer ile karıştırılır. Ancak granit mermere oranla daha pahalı bir taştır. Ayrıca en pahalı granit genellikle rengine ve içindeki minarelerin değerine, varlığına göre değişkenlik gösterir.
Granit magmatik bir taş olduğu için içinde kristalimsi yapının yoğunluğu oranında granit fiyatı da değişkenlik gösterir. Bu nedenle en pahalı granit genellikle içerisindeki minareler ya nadir bulunan minarelerdi ya da değerli minarelerden oluşmaktadır.
Tabi ki granit fiyatları bu denli değişken iken kullanım alanına göre de doğru seçimi yapmakta yarar vardır. Bu nedenle granitler içerisindeki minarelere göre fayans granit, granit tezgâh, granit süs eşyaları, endüstriyel granit olarak ayrılır.
Granit Taşın Zararları
Granit taşın oluşumunu ve yapısında hangi minarelerin bulunduğunu anlatmıştık. Bu yapısından yola çıkarak çeşitli üniversite ve bilim camiasında granit ile ilgili farklı araştırmalar yapıldı. Bu araştırmalar neticesinde granit özü itibariyle içerisinde diğer taşlara oranla daha fazla uranyum ve toryum minareleri barındırmaktadır.
Bu nedenledir ki Granit taşı diğer doğal taşlara göre insan sağlığına etkisi çok daha ciddi boyuttadır. Günümüzde Karadeniz bölgesinde özellikle Çernobil olayından sonra Akciğer Kanserinin artması da göz önünde tutulduğunda, granit taş aslında akciğer kanserini artıran bir özelliğe sahiptir.
Ancak granit taşlardan oluşan mekanlar veya ortamlar sürekli havalandırıldığında bu risk daha da azaltılabilir. Çünkü granit taş uranyum ve toryumun parçalanmasıyla birlikte ortaya çıkan radyoaktif bir yapıda olan radon gazı biriktiğinde akciğer kanseri riskini artıracak kadar ciddi bir seviyeye gelebilmektedir.
Granit Taş Nerelerde Kullanılmamalı?
Granit taş bu radyoaktif özelliği nedeniyle her yerde ve her ortamda kullanılmamalıdır. Mesela havalandırması yapılmayan bodrum katlarında, maden ocaklarında, kapalı ortamlarda kesinlikle granit taş kullanılmamalıdır.
Yine aynı amaçla granit taşın kullanım alanları daha çok havalandırması yapılan ortaya çıkacak gazları bulunan ortamdan uzaklaştırabilecek alanlarda kullanımı tercih edilmelidir. Mutfaklar, açık hava masaları gibi alanlarda kullanımı uygundur.
Mesela granitlerin; hastaneler, alışveriş merkezleri, havaalanları gibi geniş yapılı yerlerde kullanılması açığa çıkacak radon miktarını artırabilir ve bu durumda insan sağlığına etkisi olabileceği anlamını taşımaktadır. Ancak burada hemen bir parantez açmak isterim “Eğer granit kullanılan alanların havalandırması yeterli ise bu durum sorun yaratmayabilir” buradaki asıl mesela havalandırmanın yeterli olmasıdır.
Granit Nerelerde Kullanılmalı?
Granit nerelerde kullanılmamalı sorusunu detaylıca açıklamıştık. Şimdi de granit nerelerde kullanılabilir ona bakalım. Granit genellikle açık ve havalandırma sorunu olmayacak alanlarda tercih edilmeli ve kullanılmalıdır.
Mesela yollarda parke taşı olarak kullanılabilir. Aşınmaya, basınca, darbeye karşı dayanıklı olması ayrıca güzel renkli yapısına ek olarak iyi cila kabul etmesi bu kullanım alanını daha da artırmaktadır. Tüm bu özelliklerine ek olarak hava olaylarına, yağmura, sıcak, soğuk iklimlere ve ayrışmaya karşı direnci yüksek olması nedeniyle günümüzde daha çok parke, bordür taşı ve bazı büyük yapılarda kaplama taşı olarak kullanımları uygundur.
Granit Taş Öldürür mü?
Granit taş güçlü bir radyoaktif yayıcı olduğu için günümüzde akciğer kanseri kaynaklı oluşan ölümler üzerinde de etkilidir. Bu oran ABD’de yüzde %10 civarında iken İngiltere’de bu oran yüzde 6’sını oluşturmaktadır. Bu oranlar granitin sigaradan sonra en büyük akciğer kanseri sorumlusu olması anlamına gelmektedir.
Granit ve Mermer Farkı Nedir?
Granit taşın radyoaktif salınım yapması aslında son derece normaldir. Çünkü granit taş oluşumu itibariyle magmatik bir taştır. Dolayısıyla magmatik taşlar, içerisinde zaten radyoaktif bir yapı bulundurur.
Aslında granit yapısı itibariyle içerisinde bulunan radonları salmaması için ufak gözeneklere sahiptir. Yani mermerden daha az radom salınımı yapması beklenirken içerisinde mermere oranla daha yüksek miktarda radyoaktif minareler olmasından dolayı ufak gözeneklide olsa mermer’ den çok daha fazla radon salınımı yapar.
Granit bu tehlikeli yapısı nedeniyle Dünyada iç mekanlarda kullanımı hızla azalmaktadır. Ayrıca İsviçre gibi Avrupa ve diğer ülkelerde kullanımı tamamen yasaklanmıştır. Granit yerine daha çok mermer tercih edilmeye başlanmasının asıl nedeni de budur. Ancak ülkemizde özellikle Şehir Hastaneleri başta olmak üzere TOKİ aracılığıyla yapılan binalarda granit kullanımı ağırlıklı olarak tercih edilmektedir.
Şifa bulmak amacıyla gittiğimiz Şehir Hastaneleri ve diğer granit yoğunluklu binalar bu açıdan ciddi sorunlar teşkil etmektedir. Bu durum Dünya Sağlık Örgütü raporuna göre düzenlenmesi son derece önemlidir.
Granit Taşın Yararları Nelerdir?
Granit zararları olduğu kadar yararları da olan bir kayaç türüdür. Ancak granit yararları zararlarına oranla daha az olması ve granit yararları başka kayaç tipleri ile de karşılanabilir olması nedeniyle granit yararları pek görünmeyebilir.
Mesela kuru granitin ortam basıncında erime sıcaklığı 1215-1260 °C’dir. Bu durum su varlığında ve basıncı artığı ortamlarda 650 °C’ye kadar azalabilmektedir. Bu nedenle granit yararları arasında ateşe dayanıklık, yangın ihtimalini azaltma gibi özellikten bahsedebiliriz.
Ayrıca Granit, yer kabuğunda 400 °C ortalamasında gezinen bir ısıya sahip olarak bulunur. Granit’ in soğuması ise öyle birkaç gün veya ayda olmamakla birlikte birkaç bin yıl gibi çok uzun zaman gerektirmektedir. Ancak granitin bu ısısı jeotermal suların da kaynağıdır.
Yer altında doğru süzülen sular granit ile karşılaşır ve granitin yüksek ısısı suyun sıcaklığını artırır ve çözünebilir halde bulunan minarelerinde içine alarak minareli su haline gelir. İşte bu durumda Jeotermal suların oluşumunu gerçekleşir.
